مشخصات فایل
موضوع مقاله: انسان، طبیعت و معماری
قالب بندی: word
تعداد صفحات: 12
محتویات
پایداری
پایداری در لغت
اهداف سهگانه معماری پایدار
شاخصهای کلی در اهداف پایداری محیطی
پایداری اجتماعی- فرهنگی
توسعه شهری پایدار
مفهوم توسعه پایدار
اصول و ارکان توسعه پایدار
عنوان مقاله: انسان، طبیعت و معماری
پایداری نگرشی است که از تغییر نگاه انسان به جهان متولد شده است. و این تغییر نگاه چیزی نیست جز هماهنگی منطقی با طبیعت. در واقع معماری پایدار، شامل ترکیبی از ارزشهای مهم و سازنده میباشد که در نهایت محصولی هماهنگ با محیط ارائه میدهد. ارزشهایی چون زیباییشناسی، جامعه، سیاست، محیط، اخلاق و … همگی در کنار هم و با بهرهگیری از دانشها و تجربیات سازنده، به ارائه محصولی بادوام، متعادل، هماهنگ با محیط و پایدار میپردازد. ساختمانی که بر اساس اصول معماری پایدار ساخته میشود انعطاف پذیر و تا حدودی سیال است.
شناخت پایداری به عنوان نگرشی اخلاقی، به منظور تعبیر و شناخت صحیح از معماری مبتنی بر این نگرش، حایز اهمیت فراوان است. از آن جا که معماری به تعریف رابطه میان «انسان» و «محیط» میپردازد، برای پایدار بودن میبایست از جایگاه ارزشی – اخلاقی مبتنی بر تفکر پایداری تبیین شود. شرط اساسی در نیل به پایداری محیطی برقراری تعادل پویا میان نظامهای متفاوت محیط است، یعنی تعادل میان نظامهای بوم شناختی، نظامهای اجتماعی – فرهنگی و نظامهای اقتصادی. بنابراین «معماری پایدار» نیز به عنوان رویکرد ایجاد محیط پایدار بر «معماری حساس به محیط» مبتنی است. تعابیر و تعاریف متفاوتی از «حساسیت محیطی» ارائه گردیده است. تعدد این تعاریف نشان از عدم وفاق بر مفهومی واحد از پایداری دارد که میتواند به دلایل متفاوت سیاسی، اقتصادی و زیست محیطی باشد. امروزه اصطلاح معماری پایدار برای گستره وسیعی از رویکردهای حساس به محیط بکار میرود: از معماری سنتی که به عنوان نوعی از معماری با گرایش به سمت پایداری بوم شناختی و اجتماعی شناخته میشود، تا برخی دیگر که «با ایجاد آشتی و تعامل میان فنآوری و زیست بوم کوشیدهاند ویژگیهای مفید هر دو را به کار گیرند. اگر چه هر یک از این رویکردها را افرادی متفاوت مطرح کردهاند، در کل، همه آنها در مورد یک موضع باهم توافق دارند، این که ساخت محیط مصنوع باید با در نظر گرفتن منابع طبیعی موجود و حفظ آنها برای آیندگان انجام پذیرد.
– «خلق محیط انسان ساخت و مدیریت متعهدانه آن بر مبنای اصول بوم سازگاری و بازدهی منابع. این اصول عبارتند از: کمینه کردن مصرف منابع تجدید ناپذیر، ارتقاء و بهبود شرایط محیط طبیعی و کمیته آسیبهای بوم شناختی بر محیط»
– بر اساس طرح “OECD” بناهای پایدار، بناهایی تلقی میشوند که «کمترین تأثیرات مخرب را بر محیطهای ساخته شده (مصنوع) و طبیعی مجاور و بلافصل خود و نیز ناحیه اطرافشان و همچنین زمینه کلی خود داشته باشند. ساختمانهای پایدار به تمام چرخه حیات ساختمان، محیط با کیفیت، کارکرد مطلوب و آینده توجه میکند.»
– «طراحی پایدار و همگن، طراحیای تلقی میشود که در آن هر جزیی به عنوان بخشی از کل بزرگتر به خوبی مورد توجه قرار گیرد.»
– «معماری پایدار دربردارنده آمیزهای از ارزشهای زیبایی شناختی، محیطی، اجتماعی، سیاسی و اخلاقی است.»
– «طراحی پایدار به مفهومی درونی و اساسی از مکان منتج خواهد شد. فرآیندی که به احیا شدن بیش از تحلیل بردن میانجامد و در واقع علم و هنر برقراری ارتباطی مناسب بین محیط انسانی و جهان طبیعت است.»
با توجه به این تعاریف و بسیاری موارد مشابه میتوان به طور خلاصه معماری پایدار را معماری دانست که: نسبت به ویژگیها و شرایط محیطی و مکانی خود پاسخگو و کنشمند است و از قابلیتهای بستر بومشناختی برخوردار خواهد بود، یعنی کمترین صدمات را بر محیط زیست دارد. علاوه بر این نسبت به تغییرات، شرایط و نیازها، انطباق پذیر و در نتیجه تداوم پذیر است و به واسطه برخورداری از ویژگیهای مکانی، متمایز و قابل تفکیک است.
تأمل بیشتری در موضوع، حاکی از آن است که مفهوم پایداری در عرفهای قدیمی و فرهنگهای کهن بشر هم ریشه داشته و در زندگی سنتی، در قالب تکریم و حرمتگذاری به طبیعت و منابع طبیعی جلوهگر شده است. از این رو میتوان فعالیتهای دهههای آخر قرن بیستم را به مثابه تلاشی برای احیا شدن این مفاهیم کهن دانست؛ تلاشی که در قالبی جامعتر، علمیتر و کاربردیتر انجام میگردد.
پایداری در لغت:
فعل Sustain از ریشه لاتین Sustinere و از دو جزء Sus (به معنای از پایین به بالا) و Tinere (به معنای نگه داشتن، حفظ کردن) تشکیل شده و از سال ۱۲۹۰ میلادی در زبان انگلیسی به کار گرفته شده است. این فعل با مفاهیمی از قبیل «حمایت، پشتیبانی و تداوم» آمیخته است و صفت Sustainable در توصیف «شرایط، حالت و یا چیزی» به کار میرود که مورد پشتیبانی قرار گرفته یا به واسطه کمک یا تأمین معاش، همچنان تداوم یافته است.
دهخدا پایداری را به معنای بادوام و ماندنی آورده است. در فرهنگ سخن و فرهنگ فارسی معین نیز پایدای به مفهوم پایدار بودن و مقاومت، از مصدر «پایش» به معنای پایداری کردن و از خود استقامت نشان دادن آمده است. برای صفت پایداری نیز این معانی بیان شده است: دارای ثبات، همیشگی و مقاومت کنند.
بنابراین واژه پایداری که به عنوان معادل Sustainability انتخاب شده است فاقد معنای امروزی آن است و بر حفظ و ثبات تکیه دارد. معنای واژه پایداری که در این بحث نیز مدنظر است عبارت است از: «آنچه که میتواند در آینده تداوم یابد».
مشخصات فایل
عنوان: مقاله درمورد طبیعت ایران
قالب بندی: word
تعداد صفحات: 9
محتویات
قسمتی از متن
طبیعت ایران
تنوع جغرافیایی، تاریخ کهن و فرهنگ غنی ایرانیان با همه فراز و نشیبهای تاریخی خود، به قدری در طبیعت، شهرهای قدیمی، آثار باستانی و بناهای تاریخی نمود دارد که ایران را از نظر جاذبههای تاریخی، طبیعی و توریستی در ردیف ممتازترین کشورهای جهان در آورده است.
ایران آمیزهای از میراثهای فرهنگی باشکوه و طبیعت زیباست که پیشینهای به قدمت آغاز تاریخ تمدن و فرهنگ انسان دارد. آثار تاریخی بازمانده از دورههای مختلف زندگی انسان در فلات ایران در کنار چشماندازهای طبیعی متنوع کرانهای، کوهستانی، بیابانی و کویری همراه و هماهنگ با بناهای تاریخی و میراثهای مذهبی و فرهنگی،
مجموعهای از انگیزههای گوناگون برای دیدار از ایران فراهم میسازد.
آمارها نشان میدهند که طی سالهای گذشته مجموع اندک گردشگران وارد شده به ایران کمی بیش از ٢ درصد اکوتوریست بودهاند. این در حالیست که امروزه طبیعتگردی به یکی از ارکان اصلی گردشگری تبدیل شده و روز به روز بر طرفداران اکوتوریسم در جهان افزوده میشود.
آمارها نشان میدهند که طی سالهای گذشته مجموع اندک گردشگران وارد شده به ایران تنها ٢/٢درصد اکوتوریست بودهاند. این در حالیست که امروزه طبیعتگردی به یکی از ارکان اصلی گردشگری تبدیل شده و روز به روز بر طرفداران اکوتوریسم در جهان افزوده میشود.
در سالهای اخیر روند رشد سالانه توریسم در کلیه رشتهها ٤ درصد بوده است، در صورتیکه در شاخهی توریسم بر پایهی طبیعت یا طبیعتگردی این رقم به ١٠ تا ٣٠ درصد رسیده است. اما کارشناسان عنوان میکنند که ملاحظات اجتماعی - فرهنگی در ایران اجازهی رشد گردشگری تفریحی یکی از شاخههای درآمدزایی این صنعت را نداده و اکوتوریسم ایران در مدار بسته گیر کرده است. مداری بستهای که اگر تمهیدات لازم برای رفع آن به وجود نیاید، ایران همین معدود اکوتوریستهای موجود را نیز به کشورهای همسایه تقدیم خواهد کرد!
اهمیت توسعه اکوتوریسم زمانی نمایان میشود که بدانیم متوسط سفر ٥٠ درصد اکوتوریستهاى جهان بین ٨ تا ١٤ روز است و براساس آمارها هر اکوتوریست به طور متوسط بین ١٠٠٠ تا ١٥٠٠ دلار درآمد ارزى به ارمغان مىآورد. اگر این آمار با آمار و حجم بالای توانمندیهای اکوتوریستی ایران سنجیده شود، آنگاه پی میبریم که ایران قادر است تا چه مقدار ارز از طریق توسعه اکوتوریسم عاید کشور کند.
اکنون به توضیح یکی از مناطق ایران می پردازیم که ثابت کنیم مشت
نمونه خروار است واین نمونه کوچکی از طبیعت ایران است .
جبهه سبز ایران
دماوند، نماد طبیعت ایران
دماوند، نماد طبیعت ایران
دماوند، برجستهترین پدیدهی طبیعی ایران، نماد این سرزمین، خاستگاه اسطورهها و داستانهای دلکش ایرانی، و کوهی است با تاریخ سرشار از صعودهای دیرین.
از نظر طبیعی، دماوند زیست بوم بینظیری است در ایران که به دلیل اختلاف ارتفاع چشمگیر و دارا بودن درهها و دامنههای پرشمار، گونههای گیاهی و جانوری متنوعی را در خود جا داده است. این کوه و محدودهی آن، شاید آخرین پناهگاه بسیاری از گونهها باشدکه با از میان رفتن طبیعت دشتها و آسیب دیدن بسیاری از کوههای پستتر، فقط در آنجا باقی ماندهاند. در دماوند، پدیدههای طبیعی چندی وجود دارد که هر یک در نوع خود کم نظیر، و دارای ارزش ذاتی و تفرجی بسیار است: در این کوه، چند یخچال طبیعی دایمی که پدیدهی بسیار کمنظیری در ایران است، به چشم میخورد؛ در میان آنها «یخار» با دیواره و برجهای یخ بلور، وحشیترین و مرتفعترین درهی یخچالی ایران است. پدیدهی دیگر، حفرههای متعددی است که گاز و بخار با فشار زیاد از آنها بیرون میزند، و اینها در کنار تودههای گوگرد، دماوند را به صورت یک آتشفشان کمی فعال درآوردهاند. چشمههای آب گرم و آب معدنی در کوهپایههای دماوند، وجود دهانهای بزرگ با حوضچهی یخی در میان آن، شکل مخروطی پرشیب و خوش تراش که در بسیاری مواقع، ابرهایی به شکلهای شگفتانگیز در نوک آن به چشم میخورد، از دیگر ویژگیهای این تک کوه سرافراز است.
در اطراف دماوند، محیطهای کوهستانی چندی وجود دارد که هر یک دارای ویژگیهای منحصر به فرد هستند: دشت لار (پارک ملی)، دشت پرگل و گیاه نمارستاق، درهی پرپیچ و خم سه سنگ با آبی بلورین و آبگیرهای خیالانگیز در درههای فرعی، گردنهی بسیار عظیم سرداغ، ستیغ هفت سران با پرتگاههای پرهیبت، رودخانهی پر آب هراز، ستیغ طولانی دو برار و .... این محیطها، زیستگاه جانورانی مانند خرس، گراز، گرگ، روباه، پلنگ، کل و بز، قوچ و میش، عقاب طلایی، کبک، انواع مار، ماهی قزلآلا، و بسیاری گونههای کمیاب دیگر است.
ظاهر چشم نواز دماوند با کلاهک و رگههای برفی پرکشش، تجسم واقعی آن چیزی است که از واژهی «کوه» به نظر میآید. به دلیل شکل خیالانگیزو به دلیل آن که چکاد دماوند بلندترین نقطهی ایران و مشرف بر تمامی این سرزمین است، ارزش نمادین آن در ردیف پرچم کشور است، با این تفاوت که میراثی میلیونها ساله است و در صورت تخریب چهرهی طبیعی آن، نمیتوان آن را بازسازی کرد.
از نظر نفوذ در اسطورهها و داستانهای ایرانی، دماوند مقام نخست را در ادبیات فارسی دارد و ماجرای تعدادی از شاهکارهای اسطورهای جهان در ارتباط با این کوه شکل گرفته است. از نظر جایگاه در کوهنوردی، شاید در میان کوههای بلند جهان، دماوند بیشترین پیشینهی تاریخی را داشته باشد، و قطعاً میتوان گفت که جایگاهی برجسته در میان کوههایی که از دیرباز مورد توجه جغرافیدانان، جهانگردان، ماجراجویان و کوهنوردان بوده است، دارد (1).
چرای مفرط؛ هیچ تناسبی میان ظرفیت تولید مراتع و تعداد بیشمار دامها وجود ندارد. حتی در محدودهی «پارک ملی» لار، هنوز سازمان حفاظت محیط زیست نتوانسته از ورود دامها جلوگیری کند که یک علت آن، وجود مراکز متعدد تصمیمگیری و اعمال نفوذ در این گونه قضایا است. به جز اثر فرسایشی روی خاک، یک تاثیر مخرب دیگر حضور گلههای بزرگ در منطقه، این است که سگهای پرشمار گله، در تمام شبانهروز از نزدیک شدن جانوران وحشی به چشمهها و دیگر آبشخورها جلوگیری میکنند و در این مورد پیوسته رقابتی نابرابر در جریان است. نتیجهی این امر (در کنار تاثیر حضور شکارچیان) رانده شدن جانوران به بلندترین نقطههای کوهستان (مکانهای نامناسب برای زیست) است. دیده شده که بزهای کوهی روی یخچال خطرناک سیوله، و گرازها روی یالهای بیآب ارتفاع 4000 متر سرگرداناند.
امروزه، دماوند – همچون بسیاری از دیگر محیطهای کوهستانی کشور – با چند عامل تهدید میشود:
چرای بیش از حد، با از میان بردن پوشش گیاهی، موجب فرسایش خاک میشود. با توجه به این که عمق مفید خاک در دماوند بسیار ناچیز است و لایههای زیرین آن به طور عمده از خاکستر و سنگهای آتشنشانی تشکیل شده، آسیبپذیری آن بسیار زیاد است. در 15-10 سال گذشته بارها دیده شده که بارش باران یا ذوب برفها در بهار موجب روان شدن سیل یا «بهمن»های پردامنه از گل و لای شده و موجب گل آلود شدن رودخانهها و حتی سد شدن مسیر رود هراز شده است. فرسایش خاک اثر تشدیدکنندهای بر رانش و لغزش زمین در منطقهی پرزمین لرزهی دماوند دارد. این چند عامل سبب میشوند که: 1- ارزش مرتعی دامنههای دماوند به سرعت و تا حد جبرانناپذیر کاهش یابد. 2- زادآوری طبیعی ماهیان در رودخانهها مختل، و حوضچههای پرورش ماهی دچار آسیبهای پی در پی شود. 3- جادههای منطقه بر اثر زمین لغزه و ریزش سنگ و خاک، تخریب و بدل به راههای پرخطر شود.